Coraz więcej postępowań sądowych, zwłaszcza w sprawach gospodarczych w Polsce, wymaga skorzystania z dowodów w formie dokumentów sporządzonych w języku obcym. Celem skutecznego wystąpienia na drogę sądową w Polsce niezbędne będzie w takim przypadku przetłumaczenie dokumentów na język polski. Konieczne będzie tutaj tłumaczenie urzędowe, czyli tłumaczenie sporządzone przez tłumacza przysięgłego.
Nie we wszystkich krajach konieczne jest tłumaczenie dokumentów dowodowych na język ojczysty kraju, w którym toczy się postępowanie. Przykładowo w Austrii wystarczy dokument sporządzony w języku angielskim, nie jest konieczne tłumaczenie na język niemiecki. Z kolei na Węgrzech nie dość, że dokument musi być przetłumaczony na język węgierski, to jeszcze tłumaczenia może dokonać jedynie Instytut Węgierski, a nie dowolny tłumacz przysięgły. W Polsce, jak wynika z art. 5 § 1 prawa o ustroju sądów powszechnych, językiem urzędowym jest język polski, co oznacza, że wszystkie dowody sądowe muszą być przeprowadzone w języku polskim.
Zagraniczne dokumenty dowodowe w polskim sądzie
Wszystkie zagraniczne dokumenty mające istotne znaczenie dla sprawy, muszą być sporządzone w języku polskim. Dokumenty dowodowe sporządzone w innym języku, muszą najpierw zostać przetłumaczone na język polski. Powinno być to tłumaczenie urzędowe, dokonane przez tłumacza przysięgłego. Tłumaczenie musi dotyczyć całego dokumentu, a nie jedynie jego fragmentów. Tylko dokument przetłumaczony na język polski może stanowić wartość dowodową w sprawie, gdyż jedynie taki dokument umożliwia prawidłową ocenę takiego dokumentu i tym samym ocenę dowodu. Sąd nie może zatem oprzeć się na dowodzie z dokumentu sporządzonego w języku obcym. Warto tutaj jednak pamiętać, że dowodem będzie treść dokumentu obcojęzycznego, a nie jego tłumaczenie. Tłumaczenie nie zastępuje bowiem dokumentu sporządzonego w języku obcym, ale służy tylko ustaleniu, jaka jest treść tego dokumentu. Tylko tłumaczenie dokonane przez tłumacza przysięgłego może stanowić miarodajny punkt odniesienia dla decyzji procesowych sądu. Znajomość języka obcego przez strony lub członków składu orzekającego nie ma w tym wypadku żadnego znaczenia. Pytanie, które często zadają sobie strony postępowania dotyczy kosztów tłumaczenia dokumentów obcojęzycznych, które zazwyczaj są bardzo wysokie. Co zrobić z takimi kosztami i kto powinien je ponieść? Otóż wniosek o zasądzenie kosztów w zakresie wydatków poniesionych na tłumaczenie, nie może być oddalony. Koszty tłumaczenia powinny więc być w Polsce zwrócone przez stronę przegrywającą proces.
Jakie są konsekwencje braku tłumaczenia dokumentów dowodowych?
Warto pamiętać, że to w interesie strony składającej wniosek o dopuszczenie dowodu z dokumentu jest jego złożenie w takiej formie, która umożliwia wykorzystanie dokumentu jako materiału dowodowego, a więc to strona musi zadbać o przetłumaczenie dokumentu na język polski. Co w sytuacji jeśli dokumenty dowodowe złożone przez stronę nie zawierają tłumaczenia na język polski? W takim wypadku nie zostaną one wzięte pod uwagę. Jeżeli zostały sporządzone w języku obcym, to strona albo inny uczestnik postępowania, który się na nie powołuje, ma obowiązek załączyć ich tłumaczenie na język polski. Zasada ta obowiązuje także przy postępowaniach odwoławczych przy Krajowej Izbie Odwoławczej. Zgodnie z rozporządzeniem prezesa Rady Ministrów z 22 marca 2010 r. w sprawie regulaminu postępowania przy rozpoznawaniu odwołań (Dz. U. z 2014 r. poz. 964) wszystkie dokumenty przedstawia się w języku polskim. Nie oznacza, to że nie można przedstawić dokumentów zagranicznych. Konieczne jest jednak dołączenie ich tłumaczenia. W uzasadnionych przypadkach Izba może żądać przedstawienia tłumaczenia dokumentu na język polski poświadczonego przez tłumacza przysięgłego. Warto jednak pamiętać, że ostatecznie to sędzia przewodniczący podejmuje decyzję, czy tłumaczenie poświadczone przez tłumacza przysięgłego będzie konieczne. Sąd nie zawsze bowiem żąda, aby sporządzony w języku obcym dokument był przetłumaczony przez tłumacza przysięgłego
